Κλιμακωτές αντιδράσεις προκάλεσε η απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να προχωρήσει σε ολοκληρωμένο πρόγραμμα κεφαλαιακής ενίσχυσης κατά 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ, μία κίνηση που επηρέασε την εγχώρια τραπεζική αγορά και που εκτιμάται ότι θα συμβάλει μεσοπρόθεσμα στην ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος και κατ' επέκταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Στον απόηχο της απόφασης αυτής, η κινητικότητα για ενδεχόμενες εξαγορές, συγχωνεύσεις ή σκέψεις για αυξήσεις κεφαλαίων και σε άλλες τράπεζες είναι έντονη, ενώ ήδη δεκτή έκανε την πρόταση των συμβούλων για συγχώνευση της ΑΤΕbank με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο την Attica Bank και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, αντί της πώλησής της στην Πειραιώς, ο επικεφαλής της κρατικής τράπεζας ΑΤΕ Bank, Θεόδωρος Πανταλάκης.
"Η δημιουργία ενός κρατικού τραπεζικού πυλώνα, κάτω από τον οποίο θα συγχωνεύονταν οι ATEbank, T.T., Attica Bank και το Δάνειο Παρακαταθηκών και Δανείων, θα ωφελούσε την ελληνική οικονομία", δήλωσε ο πρόεδρος της ΑΤΕ στο Reuters.
Τις τελικές βέβαια αποφάσεις θα λάβει η κυβέρνηση, προκειμένου να διαμορφωθεί ο τελικός τραπεζικός χάρτης της χώρας. Σε όλες τις περιπτώσεις όμως, θα πρεπει να ληφθεί υπόψιν η δομή του τραπεζικού συστήματος, ο αριθμός των ελληνικών τραπεζών έναντι των ευρωπαϊκών, αλλά και το μερίδιο αγοράς που αντιστοιχεί στις ελληνικές τράπεζες.
Δομή τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος στην χώρα μας λειτουργούν 65 πιστωτικά ιδρύματα (έναντι 64 τον Μάρτιο του 2008), εκ των οποίων 35 πιστωτικά ιδρύματα (19 εμπορικές και 16 συνεταιριστικές τράπεζες) που έχουν καταστατική έδρα στην Ελλάδα, έχουν αδειοδοτηθεί και εποπτεύονται από την ΤτΤ και υπάγονται στο καθεστώς της αμοιβαίας αναγνώρισης (κοινοτικό διαβατήριο). Επίσης λειτουργούν 22 υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν έδρα σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, επίσης, 5 υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν έδρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη διάρκεια του 2009 και παρά την δυσχερή συγκυρία στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα τρία επιπλέον υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων με έδρα σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγκαταστάθηκαν και άρχισαν να λειτουργούν στην Ελλάδα, ενώ αποχώρησαν από την χώρα μας δυο υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων με έδρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αριθμός τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα συγκρίσιμα στοιχεία, ο συνολικός αριθμός των τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 κρατών-μελών μειώθηκε σημαντικά την τελευταία εξαετία. Συγκεκριμένα, το 2008 ανερχόταν σε 8.510, ενώ το 2003 ήταν 9.054 (μείωση της τάξεως του 6,5%). Η μείωση οφείλεται στη συνεχιζόμενη τάση για εξαγορές και συγχωνεύσεις στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα.
Μερίδια αγοράς και βαθμός συγκέντρωσης των τραπεζικών συστημάτων της ΕΕ και της Ελλάδας
Ο βαθμός συγκέντρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όπως αναφέρεται σε πρόσφατη μελέτη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) παρουσίασε, σε σχέση με το 2007, ελαφρά αύξηση είτε βάσει του μεριδίου αγοράς των πέντε μεγαλύτερων τραπεζών σε όρους ενεργητικού είτε με βάση το δείκτη Herfindahl-Hirschmann (HHI).
Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι ο βαθμός συγκέντρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μολονότι εμφανίζεται υψηλότερος από το γενικό μέσο όρο του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραμένει αισθητά χαμηλότερος από τον αντίστοιχο βαθμό συγκέντρωσης των τραπεζικών συστημάτων κρατών-μελών της ευρωζώνης με πληθυσμό αντίστοιχο της Ελλάδας, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Φιλανδία, και η Δανία.
